2020-2024 оны ИТХ-ын Төлөөлөгч, ажлын албаны танилцуулга

Хамба лам Д.Нацагдорж долдугаар сарын 10-15-ныг хүртэлх хугацаанд Цагаанчулуут сумын Иргэдийн Төлөөлөгчдийн хурлын дарга, Засаг дарга, сүсэгтэн олны хүсэлтээр, өөрийнхөө сүжиг буянаар сумандаа олон түмэнтэйгээ нийлж, Бодь суваргыг бүтээж, ард иргэдтэйгээ уулзаж Бурхан Гончогсүмийг тахиж, лус савдгийг аргадан баясгаж буяны агуу их үйлсийг бүтээлээ. Завхан аймгийн Цагаанчулуут сумын Засаг дарга : Ч.Болд: Энэ жил нутаг оронд сайхан зун болж байгаа боловч сүүлдээ нэлээд гандуу, маш их халуун байна. Улаанбаатар хотоос Манба Дацан хийдийн тэргүүн Хамба лам Д.Нацагдорж багшийгаа урьж ирүүлээ. Хамба лам маань энэ жил нутгийн зон олонтойгоо нийлж Бодь суварга бүтээж бид бүхэн бүгдээрээ оролцож, наадмын өдрүүдийг буян ном хийж өнгөрөөлөө. Хамба лам маань ирсэнээр нутаг орныхоо хүмүүсийг үзэж, эмчилгээ зөвлөгөө өгөхөөс гадна бидний хүсэлтийг хүлээн авч нутаг орон болоод Завхан, Говь-Алтай, Баянхонгор аймагт ихэд гандуу халуун байна хэмээн хур бороо оруулдаг ном, увидасаа хийж өгсөн даруйд нутаг оронд бороо хур орж сайхан боллоо. Хамба лам маань олон жилийн тэртээгээс нутаг ороноо хэмээн олон зүйлд тусалж байсан. Өмнө нь Хамба лам сум орондоо ирж олон удаа хур бороо оруулж, манай сумын зарим булаг шанд хатаж, үгүй болж байсныг ном уншиснаар тэр ширгэсэн булаг шандууд нь дэлгэрч одоог хүртэл олон түмнийг ундаалж байгаад талархдаг. Хамба ламыг бороо хур оруулж олон түмэнд тусалж жинхэнэ бодьсадвын явдал хийж явдагийг бид бас ойлгож, хүндэтгэж байдаг. Энэ удаад ч гэсэн бас нутаг орондоо ихэд тус хүргэлээ. Манай сумын ард иргэд ч гэсэн сумынхаа 60 жилийн ойгоор цагаан гантиг чулуугаар бүтээж аравнайлсан найман Их Манла, мөн нутгийн иргэн Ш.Гомбосүрэнгийн бүтээсэн Дүнчүүр маанийн хүрд энэхүү Бодь суварга тэргүүтэнд хандив мөнгө өргөж, бүгдээрээ Хамба ламтайгаа нийлж буян хийснээр сүүлийн хэдэн жил сум орон их сайхан өнөтэй өвөл зуныг өнгөрөөдөг болсон юм. Энэ удаад Хамба лам маань мөн Манла бурханы номыг сүсэгтнүүдэд айлдаж, утга учрыг нь тайлбарлаж өглөө. Хамба лам маань нутаг оронд цаг агаар дэлгэр сайхан байх нь бас энэ амьдарч байгаа хүмүүсийн буян нүглээс ихээхэн хамааралтай байдаг тул буяныг сайн үйлд хэмээн бидэнд зөвлөдөг. Бид ч бас хичээж байгаа. Сая ирээд Завхан гол, Гүүт, Цагаанчулуут булаг, Улаанхужир, Ар шандны булаг, Бичигт, Хөх хоног, Ар дэлгэр, Хошууч мэргэн бэйлийн нутаг орны алдартай уул ус, гол мөрнийг дурдаж, дээрх газруудаар явж хур бороо оруулдаг ном увидасаа хайрласнаас гадна Завхан аймгийн Очирваан хайрхан, Говь-Алтай аймгийн Хасаг жаргалангийн нуруу түүний салбар уулс Завхан голын ай сав бүхий газрууд , Баянхонгор аймгийн Аж богдууд зэрэг газруудын нэрийг дурдан уншиж байсан нь бидэнд сайхан санагдсан. Хамба лам: Д.Нацагдорж: Би төрсөн нутаг Цагаанчулуут сумандаа ирээд сумынхаа ард олонтой нийлж бодь суваргыг бүтээж заллаа. Манай сум одоо найман Манла бурхан, Дүнчүүр маанийн хүрд, Бодь суваргатай болж Гүсэнтүгийн цогцолбор бүрэн буй болсонд нутгийн олон түмэн, сүсэгтэн, өглөгийн эзэд та бүхэнд баярлаж, талархаж байна. Бидний хийсэн энэхүү буян цаг үргэлжид буян сайн сайхныг дагуулах бөгөөд хожим хойно бурханы хутгийг олон сайхан буяныг хамтдаа хийлээ. Энэ жил нутаг маань сүүлийн сард нэлээд их халж /30-35 градус хүрч/, их гандуу байна. Бурхан Гончогсүмийн үүднээс хур бороо хайрлах, ард түмэн амар амгалантай байх, эрүүл энх, эрдэм номтой, эд агуурсаар дорвилог байх буян ном айлдлаа. Үр дүн нь гарцаагүй буй болж дэлгэрнэ ээ. Цагаанчулуут сумын, Иргэдийн Төлөөлөгчдийн хурлын дарга Ч. Баярмагнай, Засаг дарга Ч.Болд, Г.Даваасүрэн ЗДО, Д.Батбаяр, Л.Батбаяр Э.Гаваасүрэн БОХ-ын байцаагч, Ч.Дамдинпүрэв ИТХ-ын нарийн бичгийн дарга болон сүсэгтэн та бүхэн наадмын амралтынхаа цаг үеэр сэтгэл гаргаж олны тусад буян үйлдсэнд талархаж байна. Олны буяныг хүртэж байгаа бусад зарим нөхдүүд ч гэсэн буян ном хийж сэтгэлээ ариусгаж хамтарч ажиллаж сайн үйлсийг үйлдэж байхыг сануулъя. Завхан аймгийн Засаг дарга Д. Батсайхан болон Цагаанчулуут сумын Засаг дарга Ч.Болд нар маань энэхүү Манла бурханы цогцолборыг соёлын өв санд бүртгэн авч, харуул хамгаалалттай болгоно гэсэнд чинь сэтгэлээсээ талархаж байна. Ер нь Завхан аймагт олон лам хуврагууд, хутагт хувилгаадууд байдаг боловч дээдийн номыг уншиж лус савдгийг аргадаж, хүн хийгээд адгуус амьтдыг ган гачиг, зуд тэргүүтэн байгалийн гай гамшгаас хамгаалах ном буяныг үйлдэх үүрэгтэй байтал төдийлөн тэгж чаддаггүй нь харамсалтай байна. Тиймээс орон нутагт тодорсон хутагт хувилгаад, лам хуврагууд амьтны тусыг сайтар бүтээх хэрэгтэй. Түүнээс нэгэн нэр зүүж өөрсдийгөө ихэд бодох нь дээдийн номтой харшилдагийг бодож үзэх хэрэгтэй цаг үе байна. Амьтны тусад бодит үйл явдлуудыг хийж үр дүнг нь сайтар гаргаж олон түмнийг жаргаах үүрэг хүлээснээ умартаж болохгүй гэлээ. Ингэж нутгийн олны хүсэл биелэж ган тайлагдаж эхэллээ. Арц багийн иргэн Л.Бадраа. Б.Ганбаатар, А.Дүгэрмаа, Дэлгэр багийн иргэн П.Борхүү нар хамбын бороо орлоо гэж ам сайтай байгаатай уулзсан миний бие ч санал нэг байгаа билээ.